از نظر طب سنتی زانو درد می‌‌تواند به علت زیاد شدن یکی از اخلاط چهارگانه سودا، بلغم، صفرا یا دم(خون) ایجاد شود که در این صورت یکی از اخلاط‌‌ فوق در مفصل زانو تجمع کرده و ایجاد درد می‌‌کند.

فرجاد عباسی، محقق و مدرس طب سنتی- اسلامی

 امروزه آن دردها و مرض‌‌هایی که برخی از سالخوردگان دیروز را مبتلا می‌‌کرد و گهگاهی آنها را زمین‌گیر می‌‌نمود، در میان جوانان و میانسالان به فراوانی یافت می‌‌شود.

شاید ریشه این اتفاق ناخوشایند را بتوان در فاصله گرفتن از تغذیه طبیعی و پرخوری یا بدخوری جستجو کرد. یکی از این بیماریها که معمولا مزمن هم می‌‌باشد، زانو درد است که البته به علت‌‌های مختلفی ایجاد می‌‌گردد.

مزاج سودا و درد زانو

از نظر طب سنتی زانو درد می‌‌تواند به علت زیاد شدن یکی از خلط‌های چهارگانه سودا، بلغم، صفرا یا دم(خون) ایجاد شود که در این صورت یکی از خلط‌‌های فوق در مفصل زانو تجمع کرده و ایجاد درد می‌‌کند.

تجمع خلط سودا در مفاصل موجب لاغری زانوها و صدا دادن زانوها هنگام بازوبسته شدن می‌‌شود. در این حالت، بیمار باید از مصرف غذاهای سودازا به خصوص عدس، گوشت گاو، فست فودها، چای و آب سرد خودداری کند و در عوض روغن زیتون بودار، سیاهدانه، خرما و انگور یا شیره آن دو، بادام، مویز و عسل را در برنامه غذایی هفتگی خود قرار دهد و همچنین شب‌‌ها زانو‌‌ها را آغشته به روغن سیاهدانه، زوفا یا زیتون نماید.

در ضمن بهتر است که چندین مرتبه با فاصله زمانی مناسب، حجامت عام و حجامت زانو انجام بگیرد.

مزاج بلغم و درد زانو

تجمع خلط بلغم در مفصل زانو که بیشتر در زنان دیده می‌‌شود، می‌‌تواند یکی از علل زانودرد باشد. در این حالت، زانو متورم و دردناک می‌‌شود و آثارغلبه بلغم در بدن بیمار، مشهود می‌‌باشد.

برای درمان چنین زانودردی می‌‌بایست مصرف غذاهای بلغم‌زا همچون لبنیات و ترشیجات را محدود کرد و در مقابل ادویجات بیشتری خصوصا فلفل، آویشن، هل به غذاها اضافه نمود و مصرف تخم آفتاب پرست و تخم هندوانه را جز برنامه هفتگی خود قرار داد.

باید دانست که در این نوع زانو درد، نباید حجامت تر که همراه با خون‌گیری می‌‌باشد، انجام داد بلکه باید به بادکش درمانی (بادکش گرم و خشک) به صورت یک روز در میان، بسنده شود.

مزاج صفرا و درد زانو

در صورتی  که زانودرد در اثر تجمع خلط صفرا در مفصل زانو باشد، باید مصرف ادویجات، سرخ کردنی‌‌ها و سایر صفرازاها را محدود کرد و چندین مرحله حجامت عام و زانو انجام داد.

علاوه بر آن، باید میوه‌هایی نظیر آلو، آلوبخارا، آلبالو در برنامه غذایی گنجانده شود. همچنین توصیه می‌‌شود که هفته‌ای سه مرتبه و هر بار یک لیوان شیر با دو قاشق پودر سنجد و یک قاشق عسل میل شود.

مصرف نصف قاشق سرکه سیب قبل و بعد از غذا و خوردن پودر هلیله زرد به صورت مخلوط در عسل، نیز در درمان این نوع زانو درد مؤثر است. این نوع زانودرد بیشتر، مردان را درگیر می‌‌کند و به موجب آن، زانوها لاغر و خشک می‌‌شوند.

مزاج دم و درد زانو

اگر ازدیاد خلط دم (خون) موجب درد زانو شود، می‌‌بایست علاوه بر انجام حجامت عام و زانو و احیانا فصد، مصرف گوشت‌‌ها و شیرینی‌‌های طبیعی یا قنادی را کمتر کرد.

در این نوع زانودرد، عروق ناحیه مفصل زانو و ماهیچه‌‌های متصل به مفصل زانو، دچار پرخونی می‌‌شوند لذا اعصاب مربوطه تحریک شده و درد پدید می‌‌آید.

علل دیگر زانو درد و نسخه طب سنتی

داشتن اضافه وزن و یا تحرک بیش از حد

رگ به رگ شدگی مفصل زانو یا دررفتگی آن

که در این حالت بخشی از رباط و تاندون ناحیه مفصل زانو آسیب می‌‌بیند اما خوشبختانه اکثر رگ به رگ شدگی‌‌ها و دررفتگی‌‌ها با مراقبت، استراحت، گذاشتن یخ و سپس کمپرس آب گرم برطرف می‌‌شود.

علائم مشترک این دو نوع زانودرد، تورم و درد است. در رگ به رگ شدگی، مفصل کبود اما در دررفتگی، ماهیچه متصل به مفصل، دچار ضعف و اسپاسم می‌‌شود.

باید دانست که بهترین درمان برای این نوع زانودرد، مالیدن مکرر روغن زوفا به مفصل رگ به رگ شده یا دررفته می‌‌باشد. در ضمن برای جلوگیری از رگ به رگ شدگی یا دررفتگی باید همیشه قبل از ورزش، نرمش کرد و بدن خود را گرم نمود.

پارگی مینیسک زانو

مینیسک زانو قطعه دیسک مانند از جنس غضروف است که به عنوان ضربه گیر عمل می‌‌کند و مانع ساییدگی استخوان‌ها به همدیگر در ناحیه مفصل زانو می‌‌شود.

پارگی مینیسک زانو در ورزش‌‌هایی چون فوتبال، والیبال و از این قبیل ورزش‌‌ها بیشتر اتفاق می‌‌افتد. از علائم پارگی جزئی مینیسک زانو می‌‌توان به درد زانو و ورم زانو اشاره کرد ولی اگر پارگی آن شدید باشد علاوه بر درد و تورم، خم و راست کردن زانو به سختی صورت می‌‌گیرد یا زانو قفل می‌‌شود.

برای ترمیم بافت غضروفی مینیسک باید استراحت نمود و تا حصول بهبودی، مصرف روغن زیتون بودار، پیازخام، زنجبیل و پاچه گوسفند را در برنامه غذایی هفتگی خود قرار داد.

رماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید

روماتیسم مفصلی یک بیماری خود ایمنی محسوب می‌‌شود که در آن، سیستم ایمنی بدن علیه بافت‌‌های مفاصل واکنش نشان می‌‌دهد و آنها را مورد حمله قرار می‌‌دهد.

لازم به ذکر است که طب شیمیایی راهکاری برای جلوگیری از این بیماری ندارد اما طب سنتی-اسلامی، حجامت عام پیشگیرانه را حداقل سالی یکبار، تجویز می‌‌کند.

به موجب این حجامت، سیستم ایمنی فرد تنظیم شده و بیماری‌های خود ایمنی ایجاد نمی‌گردند. در زمینه درمان هم، طب شیمیایی مصرف دائمی قرص‌‌های حاوی کورتون، هیدروکسی کلروکوین، سولفاسالازین و غیره تجویز می‌‌کند که دست کم عوارضی چون پوکی استخوان، آسیب چشمی و چرب شدن کبد به دنبال دارند...

 برای خواندن بخش دوم -زانودرد، دردی بی درمان نیست!- اینجا کلیک کنید.